برنامه مطالعاتی برای علاقهمندان به مارکسیسم و مبارزهی طبقاتی
برتولت برشت گفته بود که یک مطالعهی جامع آثار مارکس به چهار سال کار و فعالیت پیگیرانه و چند ده هزار مارک نیازمند است. بیگمان آن زمان برشت حق داشت، اما بعد از کشف و انتشار آثار جدید مارکس ما حداقل به چهار تا پنج برابر وقتی و پولی که برشت پیش بینی کرده بود، نیازمند هستیم. فهم مارکس و مارکسیسم بدون فهم روش مارکس هم تقریباً غیرممکن است. مارکس در پیشدرآمد نقد اقتصاد سیاسی روش خود را در تقابل با روش اقتصاد سیاسی مطرح میکند و نشان میدهد که اقتصاد سیاسی همچون ایدئالیسم آلمانی و نیز ماتریالیسم از تکیهگاه غلط و انتزاعی حرکت میکند، در طول پروسهی تحقیق به ذات پدیده نزدیک نمیشود و در نتیجهگیری هم دچار اشکال میشود. روش مارکس حرکت از مسائل کنکرت به سمت مسائل انتزاعی و تبدیل کردن مسائل انتزاعی به مسائلی کنکرت از طریق شکستن آنان برای رسیدن به ذات و جوهر پدیدههاست. در این شکی نیست که یک مطالعهی جامع و دقیق مارکس و انگلس نیازمند زمانی طولانی و تحمل فراوان است
حسن معارفیپور 